Een van mijn favoriete experts op gebied van slaap is geen wetenschapper, maar ze heeft in haar boek “De slaaprevolutie” aan den lijve ondervonden hoe het is om op het randje van uitputting te leven. In haar boek onderzoekt ze hoe we in deze slapeloze puinhoop terecht zijn gekomen en wat we kunnen doen om eruit te komen. Arianna Huffington is bestsellerauteur, columnist en oprichtend CEO van de welzijnsgigant Drive Global.

De prijs van succes

Huffington ontdekte de kracht van slaap door een behoorlijk enge wake-up call in 2007. Haar leven kleurde op die moment door uren slaapgebrek. Als gescheiden moeder van twee tienerdochters die twee jaar voordien de Huffington Post had opgericht, was ze overtuigd van het collectieve waanidee dat, om supermoeder en toponderneemster te zijn, een constant opgebrand en uitgeput gevoel er gewoon bij hoorde. Dat was simpelweg de prijs die je betaalde voor succes. Mocht je haar destijds gevraagd hebben hoe het met haar ging, zou ze “prima” geantwoord hebben. Net dat is misschien wel een van de meest trieste feiten…

Arianna vertelt in The Happiness Lab podcast van Dr. Laurie Santos dat ze terug kwam van een ochtendshow op CNN en een trui ging halen omdat ze het koud had. Ze stootte haar hoofd tegen het bureau en ze had het gevoel dat ze haar jukbeen had gebroken. Plots bevond ze zich op een route van een echocardiogram naar een reeks tests voor hersentumoren. Wachtkamers van dokters zijn een geweldige plek om over je leven na te denken en aan het eind van de rit ontmoette ze verbazingwekkende, filosofische dokter die tegen haar zei: “Ik heb alle resultaten doorgenomen en wat jij hebt is de beschavingsziekte burn-out. De medische wereld kan niets voor je doen. Je moet je manier van leven veranderen.”

Van politiek naar slaaprubriek

Huffington’s kwam tot de constatatie dat over de hele wereld honderden miljoenen mensen een burn-out hadden en dat dit geen individueel, maar een collectief probleem. Ze besliste als redacteur dit soort onderwerpen ook naar de Huffington Post te brengen. Een ommekeer waardoor deze politieke website plots over slaap begon te schrijven en zelfs een speciale slaaprubriek lanceerde. De bestuursleden waren er echter niet zo blij mee. Slaap was zo’n triviaal onderwerp, waarom moest daar aandacht en mediaruimte aan besteed worden?! Het bleek echter een belangrijke game changer zijn, want tegen de tijd dat Arianna in 2016 haar job bij The Huffington Post zou verlaten, zou meer dan 60 procent van het webverkeer afkomstig zijn van niet-politieke kwesties in de persoonlijke levenssfeer.

Door Arianna’s doorzettingsvermogen gaf The Huffington prioriteit aan het onderwerp slaap en werd het steeds meer als bespreekbaar topic neergezet, iets wat verre van evident was. Ze hadden immers alle clichés tegen: toegewijde ambitieuze mensen beweerden niet echt behoefte te hebben aan slaap. Bovendien scoorde Bon Jovi een monsterhit met “I’ll sleep when I’m dead”. Huffington sprak er Jon Bon Jovi persoonlijk over aan en vroeg hem de woorden te veranderen in “I’ll sleep when I’m tired”.

Slaaptekort als statussymbool

De wetenschap maakt onherroepelijk duidelijk dat je veel sneller dood zult zijn wanneer je niet of (te) weinig slaapt. Misschien is het grootste probleem wel dat mensen desondanks geloven dat het een ereteken is om weinig te slapen. Het lijkt wel een cultstatus om te pochen met hoe weinig uren slaap jij maar nodig hebt en velen geloven dat het helemaal oké is om het onvoldoende rust te krijgen. We moeten beseffen dat we, net als bij burn-out, ook op vlak van slaap met een stevige collectieve crisis te maken hebben.

Er is een wetenschappelijke consensus dat tenzij je een genetische mutatie hebt – wat voor ongeveer anderhalf procent van de bevolking het geval is -, de overgrote meerderheid van ons zeven tot negen uur slaap nodig heeft. Slechts “the happy few” komen effectief aan deze minimumvoorwaarde. En dat is bijzonder jammer, zeker wanneer je weet welke gevolgen te weinig slaap kan hebben: een grotere kans op diabetes, hartziekten, hoge stressniveaus en Alzheimer zijn slechts enkele van de mogelijke fysieke gevolgen. Daarnaast zijn er verbazingwekkende gegevens over het verband tussen slaaptekort en cognitieve achteruitgang. Er is dus geen enkele rationele reden om niet of consequent te weinig te slapen.

Slaapcrisis

Dit probleem maakt niet enkel volwassenen ziek, maar ook kinderen gaan uitgeput naar school. Ze letten niet op, ze worden geclassificeerd als ADD, ze krijgen medicatie,… Een vicieuze cirkel die totaal onnodig is. Hoe zijn we hiermee zo ontspoord?

Huffington traceert de oorsprong van onze slaapcrisis in de industriële revolutie. Toen begonnen we dankzij de komst van machines onze aanpak te herdenken, en deze machines in te zetten om stilstand te minimaliseren. Alleen is downtime voor het menselijke besturingssysteem echter geen “bug”, maar een vitale functie. Slaap is een belangrijke stress-buffer waardoor je veerkrachtiger kan omgaan met de minder fijne dingen die in elk mensenleven gebeuren. Sterker nog: voor elk uur slaap, verminder je het risico op psychologische problemen met 14%!

Slaap als waardevol hulpmiddel in de strijd tegen stress

In feite is slaap een medisch wonder waar we onszelf voldoende op moeten durven trakteren. De vraag is alleen: “Hoe dan?”. Zelfs wanneer we beseffen hoe waardevol slaap voor ons is, toch blijft het uitschakelen van Netflix of het wegleggen van onze smartphone nog een hele opgave om tijdig naar dromenland te vertrekken. De CEO van Netflix, Reed Hastings, beseft dit trouwens heel goed want hij zei ooit dat slaap zijn grootste concurrent is…

Alvast enkele belangrijke tips in de zoektocht naar meer slaap:

– Zorg voor een overgangsritueel: Door je voor te bereiden op je slaap en repetitieve dingen te doen (pyjama aan, tanden poetsen,…) train je je lichaam en geest om snel(ler) de slaap te vatten bij het stellen van die handelingen. Een warm bad of een lekkere douche kunnen je hierbij zeker helpen om letterlijk de dag van je af te spoelen.

– Doe iets wat je ontspant: Zorg dat je rustig wordt wanneer je wil gaan slapen. Luister naar rustige muziek of lees een echt boek (geen scherm!). Een momentje nemen om te reflecteren over de dag die je beleefde en te noteren waarvoor je dankbaar bent bijvoorbeeld (de fameuze gratitude journal) helpen je om in ontspanning te gaan.

– Anders naar slaap kijken: Het kan lijken alsof je alleen maar leuke dingen moet schrappen wanneer je meer zou willen slapen, maar klopt dit wel? Vaak is slaaptekort een teken dat er problemen zijn in je leven die je gewoon niet opmerkt. Ja zeggen tegen meer slaap is inderdaad neen zeggen tegen andere dingen, maar moeten dat persé enkel fijne dingen te zijn? Natuurlijk hebben we heel wat verantwoordelijkheden, maar vaak slaan we daarin door, waardoor er heel wat tijd- en energieverlies dreigt te ontstaan. Kijk eens of je op dat vlak tijd kan winnen om meer te kunnen slapen. Bovendien denken veel mensen nog steeds dat succes uitsluitend te danken is aan hard werken. Dit klopt niet. Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat driekwart van de start ups mislukken door een gebrek aan slaap: de correlatie tussen slaap(tekort) en de (gebrekkige) kwaliteit van genomen beslissingen blijkt cruciaal voor het slagen van een zakenavontuur. We moeten dus vooral durven afstappen van het idee dat er een spanningsboog is tussen ons welzijn en onze prestaties. Beiden zijn onlosmakelijk verbonden met elkaar!

– Begin klein: Je kan starten met elke dag 15 minuten meer te slapen als je uiteindelijk die zeven of acht uur slaap zou willen bereiken. Zo bouw je geleidelijk aan kwartier per kwartier op en zal je zien dat je meer energie krijgt. Wanneer je die impact van meer slapen begint te voelen, zal die als een magneet werken en de volgende stappen op je pad makkelijker maken.